Είναι απορίας άξιο ότι ενώ οι περισσότεροι από μας ελέγχουμε τακτικά τα λάδια στη μηχανή του αυτοκινήτου μας και κάνουμε συστηματική συντήρηση στον καυστήρα του καλοριφέρ ή στα άλλα μηχανήματα που χρησιμοποιούμε, δείχνουμε εξαιρετική αδιαφορία για το λάδι στο «καντήλι» της ζωής μας και για τον οργανισμό μας που καταπονείται καθημερινά πολύ περισσότερο από οποιοδήποτε μηχάνημα.
Τις τελευταίες δεκαετίες, η ιατρική επιστήμη και τεχνολογία έχουν κάνει τεράστιες προόδους και μας δίνουν τη δυνατότητα να διαπιστώνουμε προβλήματα υγείας (ή την αυξημένη πιθανότητα εμφάνισής τους) πολύ πριν παρουσιαστούν τα πρώτα συμπτώματα. Με την έγκαιρη θεραπευτική παρέμβαση, αυξάνεται σημαντικά η πιθανότητα πλήρους ίασης, ενώ παράλληλα βελτιώνεται το προσδόκιμο και η ποιότητα ζωής.
Αν και υπάρχουν κάποιες διαφορές στις συστάσεις και στις πρακτικές που ακολουθούνται σε πολλές αναπτυγμένες χώρες, όλοι ανεξαιρέτως οι ειδικοί συμφωνούν στην αναγκαιότητα των προληπτικών ιατρικών εξετάσεων.
Και είναι απολύτως βέβαιο και τεκμηριωμένο ότι η πρόληψη προσφέρει πολύ μεγαλύτερο όφελος από τη θεραπεία και με πολύ μικρότερο κόστος.
Ο καλύτερος γιατρός είναι αυτός που προλαβαίνει την αρρώστια
Το είδος και η συχνότητα των προληπτικών εξετάσεων που πρέπει να κάνει το κάθε άτομο εξαρτώνται σημαντικά από πολλούς παράγοντες, όπως:
- το φύλο (άνδρας – γυναίκα) και η ηλικία του
- το προσωπικό του ιατρικό ιστορικό (ασθένειες που πέρασε, τυχόν χρόνιες παθήσεις που έχει κλπ)
- το οικογενειακό του ιατρικό ιστορικό (σοβαρά προβλήματα υγείας και αιτίες θανάτου των πλησιέστερων συγγενών του)
- το επάγγελμα και τις συνήθειές του (π.χ. άσκηση, κάπνισμα, κατανάλωση οινοπνεύματος, εργασία ή διαβίωση σε βεβαρημένο περιβάλλον κλπ)
Για όλους αυτούς τους λόγους, οι οδηγίες που δίνουμε παρακάτω αποτελούν απλώς γενικές κατευθυντήριες γραμμές και πρέπει να εξατομικεύονται σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με την κρίση των ειδικευμένων γιατρών.
Οι γενικές αυτές οδηγίες αφορούν ενήλικες, είναι γενικά αποδεκτές και αποτελούν έναν συγκερασμό των θέσεων του Διεθνούς Οργανισμού Υγείας και των μεγαλύτερων εθνικών οργανισμών υγείας της Ευρώπης και της Βόρειας Αμερικής.
Μέτρηση Αρτηριακής Πίεσης: σε κάθε επίσκεψη στον γιατρό ή κάθε δυο-τρία χρόνια. (Συχνότερες επισκέψεις και ρύθμιση αν η αρτηριακή πίεση είναι οριακά αυξημένη).
Αιματολογικός & βιοχημικός έλεγχος: κάθε δυο χρόνια
(συχνότερα αν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα ή κληρονομικό ιστορικό).
Γενική Ούρων: Αν δεν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα, κάθε δυο-τρία χρόνια.
Ηλεκτροκαρδιογράφημα: Μετά τα 50, κάθε δυο-τρία χρόνια, συνοδευόμενο από καρδιολογική εξέταση. Πιο νωρίς και πιο συχνά σε καπνιστές και όσους καταναλώνουν πολλά οινοπνευματώδη. Κατά την κρίση του καρδιολόγου, μπορεί στη συνέχεια να ζητηθεί υπερηχογράφημα καρδιάς ή / και Τεστ Κοπώσεως ειδικά σε άτομα με παράγοντες κινδύνου όπως το κάπνισμα, ο σακχαρώδης διαβήτης και η υπέρταση.
Ακτινογραφία θώρακος:
Καπνιστές : κάθε χρόνο μετά τα 35. Μη καπνιστές : κάθε δύο - τρία χρόνια.
Σπιρομέτρηση: Καπνιστές : Κάθε χρόνο μετά τα 35. Κατά την κρίση του πνευμονολόγου ιατρού, μπορεί να ζητηθεί ακτινογραφία ή αξονική τομογραφία θώρακος. Είναι απαραίτητη η τακτική παρακολούθηση της πνευμονικής λειτουργίας στους καπνιστές καθώς κινδυνεύουν από πολλά αναπνευστικά προβλήματα. Μετά τον αρχικό έλεγχο, η συχνότητα και το είδος της εξέτασης καθορίζεται κατά περίπτωση από τον θεράποντα γιατρό.
Triplex καρωτίδων και αγγείων κάτω άκρων: Μετά τα 50, κάθε δυο-τρία χρόνια.
Συχνότερα όταν υπάρχουν παθολογικά ευρήματα.
Κολονοσκόπηση: Μετά τα 50, κάθε 5-10 χρόνια. (συχνότερα αν υπάρχει κληρονομικό ιστορικό). Η μικροσκοπική εξέταση κοπράνων (για ανίχνευση αίματος και τη διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου) συνιστάται ανά διετία από το 40ό έτος και κάθε χρόνο μετά το 50ο έτος της ηλικίας.
Δερματολογική εξέταση: Μετά τα 50 : κάθε 2 χρόνια (σε άτομα με ανοιχτόχρωμο δέρμα ή οικογενειακό ιστορικό μελανώματος, ο έλεγχος πρέπει να ξεκινά από τα 40).
Τέλος, ακόμη κι αν δεν υπάρχει ειδικός λόγος, συνιστάται μια επίσκεψη σε παθολόγο, ΩΡΛ και οφθαλμίατρο κάθε δυο-τρία χρόνια και ετήσια επίσκεψη σε οδοντίατρο.
Ειδικά για τους άνδρες :
PSA και ουρολογική εξέταση για τον προστάτη: Κάθε 3 χρόνια μετά τα 40 και κάθε δυο χρόνια μετά τα 50.
Ειδικά για τις γυναίκες :
Τεστ Παπανικολάου (πολύ αποτελεσματικό στην έγκαιρη διάγνωση του καρκίνου του τραχήλου της μήτρας): 20-30 ετών : κάθε χρόνο. Μετά τα 30, ανά διετία.
Μαστογραφία: 40-50 ετών : κάθε τρία χρόνια. Μετά τα 50 : κάθε δυο χρόνια.
(πιο νωρίς και πιο συχνά αν υπάρχει θετικό κληρονομικό ιστορικό).
Μέτρηση οστικής πυκνότητας (για πρόληψη της οστεοπόρωσης) : Μετά τα 50 : κάθε τρία χρόνια. Μετά τα 65 : κάθε δυο χρόνια.
Επαναλαμβάνουμε ότι οι παραπάνω οδηγίες είναι γενικές κατευθυντήριες γραμμές μόνον και πρέπει να εξατομικεύονται σε κάθε περίπτωση σύμφωνα με την κρίση των ειδικευμένων γιατρών.
